Michel Houellebecq’s Submission and “woman”

Çağdaş Fransız yazınının “kışkırtıcı” yazarı Michel Houellebecq’in, 2015 yılında, tam da Charlie Hebdo saldırılarının gerçekleştiği gün yayımlanan Soumission adlı romanı, yazarın kendisi gibi kışkırtıcı bir roman olarak dikkat çekmektedir. Romanın yazıldığı döneme çok uzak olmayan geleceği anlatan bu distopik kurguda, 2022 Fransa’sında yapılan seçimlerde, Müslüman Kardeşlik partinin adayı Mohammed Ben Abbes’in, Marine Le Pen ile girdiği yarıştan galip çıkması ve Fransa’nın, Cumhuriyeti’nin yaşadığı siyasi özellikle de toplumsal değişim işlenir. Libération gazetesi edebiyat eleştirmeni Philippe Lançon’un “islamofobik, islamofil, kadın düşmanı, maço, hatta yer pedofil roman” okunabileceğini belirttiği roman, eleştirmenin devamında eklediği “aynı zamanda, yandan eğlenerek, haklı ya haksız korkularımız üzerine düşünmemizi sağlayan üzücü fars, eğlence okunabilir”. Tek eleştiride arka arkaya gelen ifadeler aslında romanın “çoğul” yaklaşımlara (approche) açık olduğunu göstermektedir. Yayımlandığı günden itibaren, Houellebecq’in dini yaklaşımlar çerçevesinde irdelenmiş ne islamofobik, islamofil çevreler romanı “kışkırtıcı eğlence” nitelendirebilmiştir. Roman, tahmin edileceği iki tarafın tepkisini çekmiştir. Bu çalışmada Soumission’dan önce yazdığı romanlarda çeken özellik karşımıza çıkan kadınlara karşı “cinsiyetçi” yaklaşım nitelendirilebilecek olan “yazarın kadınlar konusundaki tutumu” inceleyeceğiz. Fransa’sındaki en çekici değişimlerden biri, kadınların yaşamdan – eğitimden, iş dünyasından, sokaklardan yavaş silinmesidir çünkü kurgusunda kullandığı görüş, eğitim almalarını, çalışmalarını gereksiz görmektedir. Çalışmamızda, kurguladığı yakın geleceğin “kadınlar” konusunda nasıl mesaj taşıdığını irdelemeye, yazınsal evreninde “kadın” karakterlerin gelişiminin gelişmemesinin cinsiyetçilik açıklanıp açıklanamayacağını örneklendirerek ele almaya çalışacağız.